کاکتوس یکی از گیاهان زیبا و تزئینی است که معمولاً در همه خانه‌ها یک یا چند نوع از آن پیدا می‌شود. پرورش بذر کاکتوس کار دشواری نیست و به راحتی میتوانید در منزل پرورش کاکتوس را انجام دهید. هنوز برای پرورش کاکتوس از بذر روشی که واقعاً یکی باشد نداریم و با متدهای مختلفی بین پرورش دهندگان این گونه گیاه پرورش داده می‌شود. در نظر داشته باشید از هزاران بذری که در طبیعت به‌صورت تصادفی به گیاه تبدیل می‌شود شاید چند مورد بالغ شوند.
مزایای کاشت بذر کاکتوس
گفته می‌شود که بسیاری از گیاهان کاکتوس می‌توانند به‌راحتی و از طریق قلمه‌زنی پرورش داده شوند. گیاهان بزرگ‌تر یا دارای رشد کامل نیز در بسیاری از گلخانه‌ها و فروشگاه‌های مخصوص این کار مشاهده می‌شوند. پس چرا کاکتوس را از طریق بذر پرورش دهیم؟
پرورش بذر کاکتوس چندین مزیت دارد که در اینجا می‌توان به چند مورداشاره کرد:
بذر کاکتوس ها ارزان هستند، غالباً به ازای هر بسته از آن‌ها چند هزار تومان پرداخت کرده یا حتی میتوانید آن‌ها را به‌صورت رایگان از روی گیاه خودتان برداشت کنید.
گیاهان زیادی خواهید داشت که میتوانید آن‌ها را به دوستانتان هدیه داده یا با آن‌ها تبادل کنید.
میتوانید گونه‌ها و واریته‌هایی را داشته باشید که به‌عنوان گیاه در بازار موجود نیستند مانند واریته های کمیاب و خاص کاکتوس
میتوانید تنوع بیشتری نسبت به حالت پرورش با قلمه داشته باشید.
میتوانید چرخه کامل پرورش بذر کاکتوس را مشاهده کنید که خیلی‌ها واقعاً عاشق این قسمت خواهند شد و لذت بسیار زیادی دارد
کاکتوس‌هایی که از بذر تولید می‌شود نسبت به گیاه قلمه‌ای رشد بالاتر داشته و به آفات و بیماری‌ها نیز مقاوم‌تر هستند
با تشخیص این مزایا، تعدادی عیب و محدودیت هم وجود دارد که بزرگ‌ترین آن‌ها موضوع زمان است. برای این‌که بتوانید گل‌ها را روی گیاه مشاهده نمایید، امکان دارد برای برخی از گونه‌ها به سال‌ها زمان نیاز داشته باشید. حتی گونه‌هایی که زود گل می‌دهند، حداقل یک سال زمان می‌خواهند تا به شکوفه‌دهی برسند. سایرین در بازه‌ی زمانی ۳ سال یا بیشتر گل می‌دهند. همچنین نگهداری جوانه‌ها در ابتدا نسبت به گیاهان بزرگ‌سال سخت‌تر است. در غالب موارد، جوانه‌ها توانایی تحمل تغییرات دمایی شدید، حملات آفات یا سایر چالش‌هایی که کاکتوس بالغ معمولاً از آن‌ها سربلند بیرون می‌آید را ندارند.
سه اصل مهم برای جوانه‌زنی بذر کاکتوس
برای جوانه‌زنی بذر کاکتوس های، سه شرط موردنیاز هستند: نور، حرارت و رطوبت. برعکس تمام آموزش‌ها که اصرار روی بستر دارند، بستر کاشت برای جوانه‌زنی اهمیت ندارد و در یک سری از واریته های خاص از کاکتوس‌ها باید رعایت شود در کل بستر کاشت بعد از جوانه‌زنی جوانه‌ها نقش مهمی را ایفا خواهد کرد. بذر کاکتوس به میزان اندکی نور برای جوانه‌زنی احتیاج دارد، اما نه نوری که از طریق آفتاب مستقیم حاصل شود میتوانید این نور ملایم را با قرار دادن ورقه‌ای نازک که شدت نور را بکاهد روی گلدان خود قرار دهید.
بعضی از گونه‌ها احتیاج به سرمادهی دارند (مدت سرمادهی ۱۰ روز درون یخچال در قسمت جا میوه‌ای می‌باشد یعنی بذرها را به مدت ۱۰ روز بعد از خرید درون یخچال نگاهداری نمایید) این سرمادهی بیشتر برای واریته‌های گوناگون آمریکایی که در ارتفاع بالا رشد کرده و گونه‌های متفاوت اپونتیا مورد نیاز است.
موارد مورد نیاز برای کاشت بذر کاکتوس
۱-ظرف که می‌تواند گلدان باشد- ظرف میوه‌های یک‌بار مصرف که در مجالس استفاده می‌شود البته ظرفی که شل نباشد، ظرف کیفیت خوب یا سایر ظرف‌های مشابه در کل مهم این است که حتماً ته ظرف‌ها سوراخ شود برای زهکشی خوب بستر.
۲- ضدعفونی بستر: ماکرو فر یا قارچ‌کش کاربندازیوم یا بنومیل یا سایر قارچ‌کش‌ها
۳- نایلون‌های زیپ کیپ یا یک نایلون شفاف همراه با کش برای بستن درب
۴- ماسه ساختمانی به مقدار لازم
۵-پیت ماس
۶-سنگ‌های درشت یک الی دو سانتی‌متری برای کف بستر یا گلدان
۷- سنگ‌ریزه‌های ۱ الی دو میلی‌متری
۸-مقداری زغال کبابی خرد شده این مورد زیاد مهم نیست
۹-یک کاغذ نازک که شدت نور خورشید را گرفته و آن را ملایم کند
مراحل کاشت بذر کاکتوس
مرحله اول: ابتدا ظرف خود را تمیز شسته و آن را سوراخ می‌کنید تا زهکشی خوبی داشته باشد. در مرحله بعدی سنگ‌های درشت یک سانتی‌متری یا درشت‌تر را به انتهای گلدان یا بستر خودمان به اندازه حدود یکی دو سانتی‌متر می‌ریزیم این مقدار بستگی به ظرفیت گلدان شما دارد در کل یک لایه باشد
مرحله دوم: ماسه ساختمانی خریداری شده را باید تفکیک کنیم این تفکیک باید بدین صورت انجام شود که ابتدا خوب ماسه رو شسته تا رس آن جدا شود باید چندین بار در تشت خوب بشورید تا رس ها جدا شود تا جایی که تقریباً آب صاف شود سپس با یک الک یا سبد سنگ‌های ریزودرشت را از هم جدا کنید. سنگ‌ریزه‌های ریز را باید با پیت ماس مخلوط کنید بدین صورت که یک پیمانه پیت ماس+۲ پیمانه ماسه ریز یک میلی‌متری یا دو میلی‌متری+یک پیمانه یا نیم پیمانه زغال کبابی خردشده مخلوط موردنظر را اگر ماکروفر دارید میتوانید به مدت ۵ دقیقه قرار دهید سپس بعد از سر شدن روی سنگ‌های درشت که در مرحله اول آماده کرده بودیم تا مقداری کمی مانده به سر گلدان یا بستر می‌ریزیم. بعد این کار با فشار دست کمی فشار دهید تا بستر محکم شود
مرحله سوم: مقداری از سنگ‌ریزه‌های ریز یک میلی‌متری روی بستر می پاشیم .این مقدار می‌تواند یک لایه خیلی نازک باشد.
مرحله چهارم: بهتر است بذر کاکتوس های درشت کمی درون آب قرار دهید تا کمی آماده شوند برای بذرهای ریز این کار احتیاج نیست. بذر کاکتوس ها بندرت درشت دارند منظور بذرهایی همانند اپونتیا و سایر بذرهای مشابه آن هست. بذرهای ریز روی سطح خاک پاشیده شود. بذر کاکتوس را وقتی بستر آماده شده روی آن بریزید دقت فرمایید هر بذر کاکتوس حدود ۵ برابر قطر بذر از هم فاصله داشته باشند. بذرهای متوسط هم به همین صورت روی بستر پاشیده شده و با فشار خیلی کم دست همین که بستر رو لمس کنه یا ۵۰ درصد آن داخل بستر باشد کافی هست این به این دلیل است که ما قصد داریم کاری کنیم که بذر کاکتوس های نور را احساس کنند.
مرحله پنجم: آماده سازی قارچ‌کش، برای تهیه قارچ‌کش اگر خریدتان خوب باشد میتوانید از فروشگاه تقاضای قارچ‌کش نمایید تا به‌صورت رایگان برای شما ارسال شود دقت فرمایید بعد از خرید قارچ‌کش‌ها حتماً آن را دور از دسترس کودکان قرار دهید. برای درست کردن محلول قارچ‌کش به مقدار دو در هزار استفاده نمایید یک قاشق چای‌خوری برای میزان یک ظرف نوشابه خانواده می‌باشد. میتوانید قارچ‌کش را در ظرفی که بزرگ‌تر از ظرف بستر شما است درست کنید و بعد از اماده‌سازی ظرف بستر خود را درون آن قرار داده (دقت کنید محلول شما باید تا کمر ظرف بستر شما باشد) به مدت چند ثانیه بستر خود را درون این محلول قرار دهید انتهای بستر شما که سوراخ هست محلول را کشیده و تا بالا هدایت می‌شود، به محض خیس شدن آن را به آرامی برداشته و اجازه دهید آب اضافی خارج شود.
مرحله ششم: بعد از خارج شدن آب محلول قارچ‌کش ظرف را درون یک نایلون زیپ دار قرار دهید و درب آن را خوب ببندید تا رطوبت به ۱۰۰ درصد برسد سپس در مکانی که دمای آن بین ۲۰ الی ۳۰ درجه است قرار دهید سعی کنید مکانی که قرار می‌دهید دارای نور ضعیف باشد دقت کنید نور ضعیف عرض کردیم و این خیلی مهم است چنانچه نور شما در آن مکان قوی هست کاغذی نازک روی آن قرار داده تا شدت نور قوی گرفته شود.
مرحله هفتم: هر یک هفته یک بار بستر را چک کرده و درب آن را باز نمایید و بررسی کنید که آیا بستر قارچ زده شده یا نه اگر کپک‌های سفید دیدید از محلول قارچ‌کش کاربتدازیوم یا مانکوزب برای قارچ‌کشی موردنظر استفاده کنید و با اسپره روی آن اسپری کنید.
مرحله هشتم: چنانچه بذر کاکتوس های به‌صورت کامل جوانه‌زنی کردند مقدار نور بیشتر شود ولی باز تأکید می‌کنیم نور مستقیم نباشد باز تا چند ماه باید طبق روش گفته شده ادامه دهید شما هر ۴ روز یک‌بار نایلون رو باز کرده و بررسی کنید که مشکلی نداشته باشد همین مقدار برای تعویض هوای بستر هم کافی و هوای بستر عوض می‌شده و احتیاج نیست که نایلون را بردارید و مهم‌تر این که هر ۱۵ روز یک‌بار نایلون را باز کرده و با قارچ‌کش مقداری اسپری نمایید این مدت تا حداقل ۴ ماه معمولاً ادامه دهید و بعد این مدت که جوانه‌ها کمی رشد داشتند و قوی‌تر شدن یک سوراخ در نایلون ایجاد کنید تا کمی رطوبت کمتر شده و گیاه شما به هوای بیرون عادت کند که اصطلاحاً آداپته شدن گیاه نامیده می‌شود و به مرور بعد چند هفته این یک سوراخ به دوتا و همین‌طور بیشتر.
چند نکته مهم در رابطه با کاشت بذر کاکتوس
۱- درب زیپ پک شما خوب بسته شود احتیاجی به آبیاری مجدد ندارد ولی اگر احساس کردید رطوبت کم شده مجدداً عمل مرحله پنج را انجام دهید
۲-چنانچه بستر شما قارچ زده شد یا جلبک‌های سبز زد با یک آب‌پاش از محلول قارچ‌کش روی آن اسپری نمایید البته هر دو هفته یک بار اگر روی بستر خود را با قارچ‌کش اسپری نمایید هم مشکلی ندارد.
۳-جوانه‌زنی بذر کاکتوس ها کاملاً متفاوت هستند بین یک هفته الی ۳ ماه زمان می‌برد پس صبور باشید. کاشت آناکامپسروس، کونوفیتوم، اچوریا، کراسولاکیا، لیتوپس و مسمبریانتموم نیاز به دمای بالاتر از ۲۰ درجه تا زمان جوانه‌زنی ندارد و نباید پوشانده شود اگر چنانچه بذرهای شما جوانه‌زنی نکردند مجدداً بذرها را از بستر خارج نموده خشک کرده به مدت ۱۰ روز درون یخچال نگهداری نمایید و اعمال جوانه‌زنی را مجدداً اجرا نمایید
۴-روی هر بستری با یک لیبل نام بذر کاکتوس های کاشته شده همراه با تاریخ کاشت آن را بزنید که بعدها متوجه شدید گیاه شما چه بوده؟
۵-بعد از جوانه‌زنی به مدت یک الی چند ماه نشاها را به همان صورت درب بسته قرار دهید و بعد از گذشت زمان موردنظر به‌مرور رطوبت را کاهش دهید تا آداپته شده و به‌مرور گیاهان را از خزانه به گلدان‌ها انتقال دهید.
۶-آفتاب برای اکثر جوانه‌ها بسیار شدید بوده و در طبیعت وحشی آن‌ها معمولاً زیر یک سنگ یا گیاه دیگر به رشد ادامه می‌دهند. با در نظر گرفتن این مورد، گلدان‌ها را در نقطه‌‌ای روشن و زیر قفسه‌ی گلخانه یا پنجره قرار دهید تا فقط در مقاطعی از روز نور دریافت نماید. برای کنترل بهتر، نورپردازی مصنوعی ایدئال است.
۷-اکثر جوانه‌های کاکتوس به دمای بین ۲۱ الی ۳۲ درجه‌ی سانتی‌گراد برای جوانه‌زنی نیاز دارند. البته این یک نتیجه‌گیری عمومی است. برخی از گونه‌ها نظیر فروکاکتوس در دمای پایین جوانه نمی‌زنند و باید گرما را زیاد کنید دقت کنید تأکید می‌کنیم دما خیلی مهم هست.
مراقبت‌های بعد از کاشت بذر کاکتوس
۱- بستر یا خاک کشت بذر کاکتوس همیشه باید مرطوب باشد و درصورتی‌که احساس کردید رطوبت آن کم شده باید آب اسپری کنید.
۲- هر ۱۰ الی ۱۵ روز حتماً باید سم قارچ‌کش بر روی بستر با دوز استاندارد اسپری کنید به گونه‌ای که به ریشه‌های جوانه‌ها نیز برسد.
۳- بعد از سبز شدن همه بذر کاکتوس دما تا ۴۰ درجه نیز می‌تواند افزایش یابد ولی توجه داشته باشید در دمای بالا رشد کندتری خواهند داشت.
۴- حتماً هر روز به بستر کاشت سر بزنید تا در صورت مشاهده موارد مشکوک مانند حشرات یا قارچ‌ها بتوانید زود اقدام به درمان نمایید.
۵- برای کاهش بیماری‌ها بهتر است ظرف‌های کاشت را در محلی جداگانه و به دور از گیاهان بزرگ نگهداری کنید.
۶- جوانه‌های کاکتوس تا ۳ ماهگی نیازی به کود ندارند و تمام مواد غذایی موردنیاز تا سه ماهگی در پیت ماس موجود می‌باشد. بعد از سه ماهگی میتوانید با کودهای NPK ازت پایین و پتاس بالا تغذیه کنید.
برای خرید بذر کاکتوس و سایر بذر کاکتوس ها به فروشگاه بذر ظرافت مراجعه فرمایید.
همچنین از راه‌های زیر نیز میتوانید محصولات ما را ملاحظه و خرید نمایید:
۱- مراجعه به صفحه اینستاگرامی به آدرس:
https://www.instagram.com/zerafat_shop/
https://www.instagram.com/zerafat.shop
۲- مراجعه به کانال تلگرامی به آدرس:
۳- تماس با شماره موبایل: ۰۹۱۳۵۵۵۵۹۳۳